20 dec.: zondag. Gonzalo had een auto geleend van een vriend. We vetrokken hiermee naar Vina del Mar en Valparaiso en nog een: samen 3 gemeentes, op anderhalf uur afstand van Santiago; scgitterend an zee gelegen.

De zee is te koud om in te zwemmen, maar heft wel een mooi strand; soms vrijliggende fietspaden langs het wandelpad; vaak parkjes met fitness apparaten en veel speeltuintjes voor kinderen.

In een oud deel van ValParaiso bezochten we een kunstenaarswijk en aten er om een uur of 7.

Al eerder aten we lokale zeevisgerechten, maar die bekwamen mij slecht.. Ik ben het gewoon niet gewend: vissoep en iets van gebakken vis uit een schelp.

Om circa half 10 nog even langs de supermarkt vast wat kerstinkopen gedaan.

21 dec., maandag : uitgerust, website werk; alleen boodschappen gedaan

22 dec., dinsdag: 's ochtends idem; om 12 uur gaan lopen naar het kantoor van Hester en Gonzalo. Met zijn 3en gegeten; daarna met metro en bus naar de grootste wijngaard en hoofdkantoor van Chili: Concha y Toro. Gonzalo had ons opgegeven voor de rondleiding van 16.10 uur. Aanvankelijk om 14.30, maar dat zou te veel gehaast worden. We waren nog wat te vroeg, liepen wat rond en namen nog wat te drinken. Heerlijk relaxte middag.

De rondleiding: we hoorden het verhaal van de oprichter, Melchor, advocaat. Hij trouwde Emiliano, die het land bezat (geloof ik). Ze kochten druivenplanten uit Bordeaux, Frankrijk : Cabernet Sauvignon, Sauvignon blanc, Semillon, Merlot, and Carmenère. Het klimaat hier bleek fantastisch voor druiventeelt. Warme droge zomers. Weinig wind.

Hij liet een mooie villa bouwen, die nog steeds gebruikt wordt voor bijzondere ontvangsten, zoals van presidenten en andere vips. Sind 1923 beursgenoteerd bedrijf.

De 1e export (gelezen op wikipedia, werd niet verteld) was in 1933 naar Rotterdam.

Sinds 1950 kocht het inmiddels flink gegroeide bedrijf land elders op, zoals Argentinie en Californie.

Het gaat nu in totaal om 11.000 ha, geloof ik.

http://www.conchaytoro.com/tour-wine-experience/?lang=en_us

https://en.wikipedia.org/wiki/Concha_y_Toro

We kregen de druivenplanten te zien, alleen als show, want iedere plat heeft en eigen gebied waar hij het beste tot zijn recht komt: de ene in een koeler, de ander juist in een warmer gebied. De druiven waren nu nog klein, pas in maart zijn ze te oogsten. We mochten er dicht bij komen. Waarschijnlijk omdat hij dacht dat we ze toch niet zouden eten. Maar Gonzalo en Hester hadden de rondleiding al eerder gedaan en proefden van de kleine groene druifjes. vooral om de vestigen te proeven.

Daarna zagen we 2 wijnkelders en kregen een mooie show in de diepste met een mooie legende over de duivel: le diable de Conch Y Toro, waar ook een wijn naar is vernoemd.

We proefden en witte en een rode wijn en kregen ons glas mee naar huis, uiteraard met de uitdrukkelijke waarschuwing om dit glas alleen te gebruiken voor concha y toro wijnen.

Ik had er nooit van gehoord, maar ben geen kenner. Ze zijn bij AH te bestellen

http://www.ah.nl/producten/product/wi202482/concha-y-toro-trio-sauvignon-blanc, of hier:

http://www.storms.nl/wijnen/concha-y-toro-cabernet-sauvignon , bij https://www.bythegrape.nl/shop/wijnhuizen/concha-y-toro en vast ook bij wijnhandelaren.

wel wat duurder dan wij ze kochten; we kochten 2 flessen rode voor elk ca 5 euro. Op kerstavond willen we uitproberen of we de verschillen kunnen proeven, tussen: een Malbec uit Mendoza en degene die we als eerste te drinken kregen, een krachtige Carmenère. Ze hebben ook een biologische wijn die de beoordeling 90 kreeg. Net wat duurder.

Nog een Nederlandse referentie: http://www.perswijn.nl/artikel/concha-y-toro-zoekt-de-frisheid/

23 dec., woensdag: Vanuit het appartement 5,5 km gelopen; was ruim een uur onderweg en net op tijd voor de free tour Santiago vanaf de Plaza del armas.

Erg leuke verhalen gehoord, sommige mogelijk verzonnen of inmiddels gedateerd (volgens Gonzalo, die ik ze achteraf voorlegde)

• over de stichter van Santiago, de spanjaard Pedro: wat is er mis met het standbeeld? Het standbeeld toont hem gezeten op een paard zonder teugels: aangevend dat hij het land niet onder controle had.

• Pedro kidnapte een 15 jarig kind Lautaro van de `mapuche indianen en leerde hem alles op het gebied van wapens en paardrijden en spaans; hij werd zijn assistent, hij wilde van hem een soldaat maken. Maar Lautaro ging terug naar zijn eigen mensen, leerde hen alles en bevocht met hen de Spanjaarden succesvol: http://www.mapuche-nation.org/english/html/news/n-131.htm

• De Mapuche bedachten nog iets slims: ze roofden de vrouwen van de spanjaarden. Hiermee hun mannen eenzaam en ongelukkig en verzwakt achterlatend.
  Hier staat het iets anders geformuleerd: polygamie was en is toegestaan: http://www.mapuche.nl/dutch/folil_cultuur01.htm
  https://nl.wikipedia.org/wiki/Mapuche

• Argentina schonk Chili dit beeld met de naam Playing Children. Maar, kijk eens goed: het zijn helemaal geen spelende kinderen! Het voorste kind wordt weggeduwd dat is Chili; het wordt vooral weggeduwd door Argentinië, rechts ervan. Bovenaan staat Bolivia, Peru helpt hem. Gonzalo wist niks van dit beeld noch van het verhaal. Maar er heeft wel een conflict/oorlog gespeeld tussen deze 4 landen, tussen 1879 en 1883:
  https://en.wikipedia.org/wiki/War_of_the_Pacific

• het beeld van een mapuche met een gezicht met maar een helft

• het beeld van Salvador Allende, waar zeer verschillend over wordt gedacht. Ieder jaar wordt het zowel gekust als bespuugd, geliefd en gehaat. Allende was de eerste democratisch gekozen president (1970) en hij wilde op een vredelievende manier de enorme kloof tussen arm en rijk kleiner maken. De rijke families en president Nixon maakten zich zorgen, waren bang voor een 2e Cuba. De arme mensen vonden dat hij meer geweld zou moeten gebruiken. Cuba stuurde wapens en drong ook aan op geweld. Allende zat klem, maar trad bewust niet af omdat hij democratisch gekozen was. Op 11 sept. 1973 pleegde het leger een coup. Pinochet kwam aan de macht, regelde bij wet dat a;s hij af zou treden, hij ofwel zijn oude functie terug zou krijgen of een plats in de senaat. Hij kreeg beide voor elkaar en is nooit vervolgd. De gids raadde aan om het museum van de geschiedenis te bezoeken om te ervaren hoe deze periode voor de Chilenen is geweest. Onder internationale druk (o.a. aangezwengeld door gevluchte Chilenen) heeft Pinochet in 1990 verkiezingen uitgeschreven die hij verloor. Hij overleed in 2006. https://nl.wikipedia.org/wiki/Augusto_Pinochet

• het mierzoete Chileense drankje Moto con huesillo: als het minder zoet was, had ik wel een glas gewild. https://en.wikipedia.org/wiki/Mote_con_huesillo

• grapjes over dat Chilenen iets allee lekker vinden als het zoet is en dat ze om die reden bier lekkerder maakten: door er Fanta aan toe te voegen. En dat ze hun eigen variant van de Peruaanse Pisco sour maakten: pisco met cola: piscola

• dat er in Chili geen koffie wordt geproduceerd en dat iedereen dus maar oploskoffie drinkt. Niet echt lekker. Om verschil te maken opende een vrouw een speciaal koffiecafe, met donkere ramen; wie binnenkwam kreeg zijn koffie geserveerd door een schaars geklede dame, die er ook voor zorgde dat mensen langer binnen bleven. Het werd een succes; nu zie je meer van dit soort cafeetjes in de binnensteden met winkels. Kijk nar de donkere ramen. Men is extra vriendelijke voor vrouwen. Er is ook een variant voor vrouwen geweest, waarbij heren in schaarse kledij serveerden maar dat werd geen succes. Cafe con viernes: cafe met de benen, Gonzalo voegde nog toe dat er een café was waar precies om 12 uur gedurende 1 minuut alle kleding uit ging; mensen dromden naar binnen.. Voor de wereld erbuiten een vreemd gezicht, men wist niet wat er aan de hand was; zag opeens heel veel mensen naar binnen en weer naar buiten komen.

• De bar Union restaurant opende precies tegenover het luxe Union gebouw waar de rijke families en aristocratie samenkwam.

• De heuvel Santa Lucia was heel lang een vuilnisbelt, de buurt had een slechte naam. De rijke families besloten er een park voor henzelf van te maken; opkistten een hek om het park en knapen het op: kasteel erop; paden, groen.. Nu is het een openbaar park en de buurt heel rustig en prettig om in te wonen.

• Het beste vegetarische restaurant vind je in de straat Paseo Huerfanos 1046, Naturista: met Chileense gerechten nagemaakt op zijn vegetarisch.

• Het lekkerste ijs in Bella vista, maar ik vond het zelf wat tegenvallen.

Daarna nog wat speciaal gekruid zeezout gekocht (ook aanrader van de gids) en toen naar het museum voor precolombiaanse kunst: http://www.precolombino.cl/en/

24 dec., donderdag: 's ochtends boodschappen gedaan; eerst samen met Hester om 8 uur, maar de winkels bleken nog dicht. Later alleen voor de kerstavond met Gonzalo's ouders bij ons thuis. Ik bereidde de gazpacho soep voor met tomaat, ui en paprika. En ook kookte ik vast groenten zoals bloemkool en wortel voor, 5 minuten en toen laten afkoelen.

Daarna nog naar de Italiaanse buurt gelopen, op zoek naar eigenlijk 2 leuk potjes om het zout in te doen dat ik gekocht had en dat ik aan de ouders wilde geven. Maar ik vond weinig geschikts en kocht uiteindelijk een zoutmolen met Boliviaans woestijn zout.

Verder nog wat foto's gemaakt van:

- een van de vele schappen van een grotere supermarkt

- hiernaast: foto van een zaak met mooie kussens en spreien

- bij tuinzaak: etage pot voor kruiden

- mooie pergola met klimmers

- groene straat met platanen

Hester en Gonzalo kwamen om een uur of 4 thuis; toen met ons allen aan de slag voor de maaltijd.

Eliane en Chaim kwamen om half 8. Heerlijk gegeten:

aardbeien pisco (maakte Hester met stijfgeslagen eiwit en aardbei, erg lekker)

voorafje Gonzalo: gamba's ('s ochtends als voorbereid: schoongemaakt, in olie en citroen en merken kruid geloof ik)

Daarbij gedroogde avocado chips (had ik ergens in een winkel gevonden, kenden ze niet, maar was nou ook weer niet heel speciaal)

Gazpacho soep, de ouders laten proeven, maar zoals Gonzalo al vermoedde: ze eten hem liever warm; dus opgewarmd.

Kaasfondue in elektrische fonduepan met: bloemkool, stokbrood, paprika, stukjes vlees

Taart met bosvruchten, gemaakt door Hester

Brasso (taart in de vorm van een arm, gemaakt door Eliane)

Om half 1 belden we een taxi voor Eliane en Chaim; die pas om 1.45 kwam. Maar het was lekker weer en Gonzalo praatte buiten, wachtend op de taxi die er in een half uur zou zijn, nog gezellig na. Terwijl Hester en ik doodmoe ook nog wat napraatten en toen vast naar bed gingen.

25 dec. vrijdag

's ochtends ontbeten met de restjes van ons kerstmaal (foto).

We hadden geen plan tevoren gemaakt voor deze laatste dag samen, en besloten de verkoeling op te zoeken in een park, op anderhalf uur rijden; mooi natuurgebied met gelegenheid tot wandelen, beetje bergen, rivieren...

https://www.gochile.cl/en/rio-clarillo-national-reseve/

Gonzalo en Hester waren er een paar weken eerder geweest.

Bijna bij het einde werden we tegengehouden door een parkwachter: het park was al sinds 's ochtends dicht, er waren al 1000 mensen binnen, meer mocht niet ivm brandveiligheid. Helaas... We besloten toen naar een picknickpark er vlakbij te gaan; het was een german park, waar genegenheid as tot barbecuen, een zwembadje, toiletten, water.. Leuk om mee te maken. Zie de foto's. We hebben er gezeten, op de stoeltjes en het kleed dar de vriend van Gonzalo speciaal voor ons in de auto achter had gelaten.

Beetje lezen, beetje praten, beetje slapen...

's Avonds, toen het was afgekoeld, nog wat door een parkje in de buurt gelopen.

26 dec., zaterdag.

Na 5 flessen Camenere wijn te hebben gekocht, in noppen folie ingepakt, in de supermarkt, door Gonzalo en Hester naar he vliegveld gebracht. Kopje koffie samen, uitgezwaaid en om 12.45 vertrokken.

Een kwartier eerder al, mogelijk omdat er maar weinig mensen mee gingen. Ik kon dus tot de stop in Buenos Aires heerlijk aan he raam zitten en maakte foto's.

Eerst van de kale bergen, iets later besneeuwde toppen, daarna vielen me de megastallen op. En nog wat later de enorm lange rechte wegen.

In Buenos Aires raakte het vliegtuig helemaal gevuld.

45 min. te vroeg aan op Schiphol. Maarten was gelukkig ook wat vroeg, zodat we de trein van 10 uur nog konden halen naar vrienden in Heerlen..

Einde van een heerlijke vakantie!

PS:

Ik kreeg vragen hoe lang ik nu gevlogen had:

van 12.30 tot ca. 09.30: 21 uur minus 4 uur tijdverschil=17 uur.

Geen jetlag: ik had het advies gekregen om gelijk in het vliegtuig te leven volgens de lokale tijd van aankomstland; dus probeerde ik om 19 uur Chileense tijd al te slapen, omdat het in NL toen al 23 uur was. Inslapen duurde wel even, maar lukte uiteindelijk wel; toen uitgerust om 7 uur wakker, waar ik weer als eerste (mogelijk enige) een heerlijk veganistisch ontbijt kreeg.